Poniżej spróbuję po krótce przybliżyć działanie poszczególnych elementów stanowiska zarówno tych podstawowych jak i pomocniczych, a także podpowiedzieć parę wskazówek jak należy odpowiednio złożyć własny zestaw.

Jakie jest podstawowe wyposażenie?

Jednym tchem można wymienić podstawowe elementy podstawowego wyposażenia stanowiska do spawania gazowego:

• Palnik
• Butla
• Reduktor
• Bezpiecznik
• Wąż

Po co nam palnik?

Zadaniem palnika jest dokładne wymieszanie gazu palnego z tlenem, aby powstała mieszanka o określonym składzie zapewniająca utrzymanie trwałego płomienia. Wydajność palnika (moc) jest to ilość gazu palnego przepływającego przez palnik w ciągu jednej godziny. Wydajność dostosowuje się do rozmiarów spawanych elementów, oraz rodzaju spawanego materiału. Wymaganą wydajność palnika otrzymuje się przez wymianę nasadki. Nasadki oznacza się zwykle cyframi od 0 do7. Przykładowo nasadka numer 2 ma wydajność 300l/h i przewidziana jest do spawania blach ze stali węglowej o grubości od 2 do 3mm. W zależności od liczby płomieni, palniki mogą być jednopłomieniowe lub wielopłomieniowe. 

Przekrój palnika smoczkowego do spawania:

l ,2) końcówki doprowadzające tlen i acetylen; 3,4) rurki doprowadzające gazy do korpusu 5 umieszczonego w rękojeści, 6) smoczek,

7) kanały acetylenowe, 8) komora mieszankowa, 9) dziób palnika, 10) dysza, 11) nakrętka mocująca wymienną nasadkę do spawania

W zależności od ciśnienia gazu palnego rozróżnia się palniki niskiego ciśnienia oraz palniki wysokiego ciśnienia. Palniki wysokiego ciśnienia stosowane są tylko, gdy ciśnienie obu gazów doprowadzanych do palnika jest jednakowe. Gdy ciśnienia doprowadzanych gazów różnią się stosowane są palniki niskiego ciśnienia jest on palnikiem uniwersalnym. Może on pracować przy jednakowym ciśnieniu jak również, gdy ciśnienie tlenu jest większe od ciśnienia acetylenu. Wtedy wypływający z dyszy tlen zasysa acetylen doprowadzany pod mniejszym ciśnieniem w zależności od sposobu działania rozróżnia się palniki inżektorowe i bezinżektorowe.

Podział palników do spawania gazowego i cięcia podaje PN. Poza palnikami do spawania i cięcia produkowane są też palniki do podgrzewania oraz opalania blach. Najczęściej jednak stosuje się palniki uniwersalne. Są to takie palniki, w których nasadki do spawania można zamienić na nasadki stosowane do cięcia tlenem

Czy potrafisz korzystać z palnika?

Przed przystąpieniem do pracy należy ustawić ciśnienie robocze na reduktorach tlenowym i acetylenowym, które winno wynosi_ 0,03 - 0,08 MPa, w zależności od wielkości palnika. Ciśnienie robocze tlenu ustawia si_ przy otwartym zaworze na palniku i winno ono mieć wartość 0,25 - 0,45 MPa. Przystępując do zapalenia płomienia należy najpierw odkręcić zawór tlenu, a w dalszej kolejności zawór acetylenu i zapalić palnik, po czym lekko przykręcić acetylen, aby płomień palił się tuż przy dziobie palnika. Teraz należy powoli otwierać zawór tlenowy i wyregulować palnik, zgodnie z podanym wcześniej opisem płomienia. Przy gaszeniu płomienia zawsze najpierw należy zamknąć zawór acetylenowy, a później dopiero tlenowy.

Jakie jest zadanie reduktora?

Reduktor służy do obniżenia ciśnienia panującego w butli do ciśnienia roboczego i samoczynnego utrzymania tego ciśnienia na jednym poziomie. Z reduktorów obu butli oba gazy płyną osobnymi przewodami dostarczane są do komory mieszania w palniku, a następnie już wymieszane gazy przez dyszel.

Reduktory dzielimy na:

• sięciowe – używane na stanowiskach, do których gazy dopływają rurami stalowymi pod ciśnieniem około 20 at.;
• butlowe – przykręcane bezpośrednio do butli;
• centralne – instalowane przy bateriach butlowych o dużej przepustowości.

Przekrój reduktora: 1) łącznik wlotowy, 2) filtr, 3) zaworek, 4) sprężyna, 5) śruba nastawna, 6) sprężyna, 7) przepona (membrana), 8) popychacz, 9) zawór odcinający, 10) łącznik (do palnika)

Ciśnienie robocze ustala się za pomocą śruby nastawnej „5” . Całkowite zamknięcie zaworu następuje po odkręceniu śruby nastawnej. Dokręcenie tej śruby powoduje ugięcie membrany „7”, uniesięnie popychacza „8” i otwarcie zaworu „3”, a tym samym połączenie komory wysokiej u niskiego ciśnienia. W pewnym momencie ustala się równowaga między ciśnieniem wywieranym na membranę a siłami sprężyn „4” i „6”.

W użyciu są przeważnie reduktory dwustopniowe, łączące we wspólnym obudowaniu dwa szeregowo usytuowane reduktory jednostopniowe. W porównaniu z reduktorami jednostopniowymi, reduktory dwu stopniowe znacznie dokładniej regulują i utrzymują ciśnienie.

Do czego służą butle?

Butle przeznaczone są do transportu i magazynowania gazów.

Butle tlenowe są wykonywane ze stali o podwyższonej wytrzymałości jako zbiorniki ciągnione bez szwu. Butla ma wyoblone dno i zwężoną szyjkę. Szyjka ma stożkowy gwint, w nim jest wkręcony zawór. Na zewnątrz szyjki jest na gorąco wciśnięty pierścień. Jest on nagwintowany w celu nałożenia kołpaka ochronnego. Na dno butli na gorąco jest nasadzona kwadratowa stopa.

Najczęściej są używane butle o pojemności 40 dm3. Masa butli wynosi 62 kg. Ciśnienie robocze butli wynosi 15MPa, a ciśnienie próbne 22,5 MPa. Butle tlenowe są malowane na biało niebieski kolor.

Butle do acetylenu rozpuszczonego w acetonie są wykonywane ze stali o podwyższonejwytrzymałości jako zbiorniki ciągnione bez szwów. Ciśnienie próbne wodą wynosi 6,0 MPa , próba ta wykonywana jest tylko raz przed wypełnieniem butli masą porowatą i acetonem. Zadaniem tej masy jest zabezpieczenie butli przed wybuchem oraz wchłanianie acetonu z rozpuszczonym w nim acetylenem i rozprowadzenie go po całej objętości butli. Ciśnienie robocze wynosi 1,5 MPa.

Butle a) do tlenu, b) acetylenu l) cylinder butli, 2) szyjka butli, 3) pierścień zewnętrzny

nagwintowany, 4) zawór butli, 5) kołpak

Czy wszystko jest bezpieczne?

Aby czuć się bezpiecznie należy stosować bezpieczniki gazowe, które mają za zadanie ochronę przed cofnięciem gazu lub płomienia. Sytuacja taka jest możliwa w kilku sytuacjach:

• dysza palnika zostanie zalana ciekłym metalem, zostanie zbyt mocno zbliżona do spawanego materiału,
• prędkość wylotu gazu będzie mniejsza od jego spalania,
• jeden z zaworów będzie zakręcony lub niedostatecznie odkręcony.

Przymus używania bezpieczników gazowych jest uregulowany w przepisach BHP:

"ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych -stan prawny: listopad 2005 r.§ 23.1. W przypadku zasilania urządzenia spawalniczego gazem palnym pobieranym z baterii butli, z wiązki butli, z generatora gazu lub z rurociągu, w każdym punkcie poboru gazu powinien być stosowany bezpiecznik.2. W przypadku zasilania palników tlenowo-gazowych gazami pobieranymi z butli powinny być stosowane bezpieczniki usytuowane na wlocie lub wewnątrz palnika. Wymaganie to nie dotyczy przewodów tlenu tnącego w palnikach przeznaczonych do cięcia."

Są dwa rodzaje bezpieczników, które występują jako przypalnikowe oraz przyreduktorowe i jak wskazują nazwy różnica polega na miejscu stosowania bezpiecznika.

Uwaga! Należy pamiętać, że istnieją również palniki z wbudowanymi bezpiecznikami w rękojeści.

Zazwyczaj stosuje się jeden, ale można dla zwiększenia bezpieczeństwa stosować dwa bezpieczniki:

• przy reduktorze stały, natomiast przy palniku połączenie na stałe bez niczego
• przy reduktorze stały, natomiast przy palniku połączenie na stałe z bezpiecznikiem
• przy reduktorze stały, natomiast przy palniku połączenie na szybkozłączkę
• przy reduktorze stały, natomiast przy palniku połączenie na bezpiecznik szybkozłaczkę

Kiedy stosujemy szybkozłączki?

W sytuacji, gdy pracownik ma palnik wpisany na własnej karcie wyposażenia (posiada go na swoim stanie), wtedy nie zostawia palnika przy wózku, lecz z łatwością odpina go i zamyka po swojej zmianie we własnej szafce. Natomiast wózek odprowadzany jest do magazynu sprzętu lub pozostawia się w określonym procedurą miejscu.

Jak połączyć palnik z reduktorem?

Węże tlenowe wykonane są z gumy odpornej na działanie tlenu z przekładkami płóciennymi ze specjalnej tkaniny lub stalowymi wzmocnieniami w celu zwiększenia wytrzymałości. W zależności od ciśnienia roboczego i średnicy wewnętrznej rozróżniamy:

• węże tlenowe normalne TN, ciśnienie próbne 2 Mpa ( 20 at ), ciśnienie robocze 1 Mpa ( 10at ), średnica wewnętrzna 4 mm, 6 mm, 9 mm, kolor niebieski;
• węże tlenowe ciężkie TC, ciśnienie próbne 5 Mpa ( 50 at ), ciśnienie robocze 2,5 Mpa ( 25at ), średnica wewnętrzna 9 mm, 12 mm, 16 mm, kolor niebieski;

Węże acetylenowe wykonane są z gumy odpornej na działanie węglowodorów z przekładkami płóciennymi w celu zwiększenia wytrzymałości.

• węże acetylenowe, ciśnienie próbne 1,2 Mpa ( 12 at ), ciśnienie robocze 0,15 Mpa ( 1,5 at ) , kolor węży czerwony.

Jaki powinien być wózek na butle?

• na jedną lub dwie butle
• na kołach dużych najlepiej pompowanych
• łańcuszek trzymający butle
• może być z kasetką na palnik

Czy są jeszcze jakieś inne potrzebne sprzęty?

Sprzęt pomocniczy stanowią:

• przyłączki i złączki węży gumowych
• opaski
• taśmowe lub ślimakowe
• zapalniczki iskrowe
• oszczędzacze gazów

Jeśli chcesz być na bieżąco z ciekawostkami spawalniczymi to polub nasz profil na Facebooku!

Jeżeli masz jakiś ciekawy temat to podziel się nim z nami! Napisz do nas: kontakt@dobryspaw.pl