No właśnie… sprawa się wydaje banalna, przecież każdy wie co to spawanie…a jednak nie jest to takie oczywiste…

Już od czasów starożytnych spawanie fascynowało człowieka. Z chwilą odkrycia i rozpoczęcia produkcji stali stała się ona podstawowym surowcem do wyrobu narzędzi i broni, a zgrzewanie stali w ognisku kowalskim rozpowszechniło się jako podstawowa technologia. W późniejszych czasach bardzo popularne stało się lutowanie, które wykorzystywano do złotnictwa. Szybko jednak odkrywane kolejne nowe metody spajania spowodowały, że łączenie metali stało się ważnym elementem w rozwoju gospodarki.

Zgodnie z podstawową definicją spawaniem nazywamy łączenie materiałów topliwych, głównie metali i ich stopów, przez stopienie brzegów łączonych elementów bez wywierania nacisku z dodatkiem lub bez spoiwa w postaci np. drutu spawalniczego za pomocą ciepła.

Przekładając definicję „na chłopski rozum” spawanie oznacza połączenie dwóch elementów, które mogą być wykonane z tego same materiału, ale nie jest to elementem koniecznym. Na te dwa elementy należy zadziałać odpowiednią energią, aby spowodować stopienie łączonych brzegów. Czasami to wystarczy i nie trzeba nawet nic dodawać, aby się te elementy połączyły, jednak w większości przypadków potrzebujemy dodać tzw. spoiwo, które pomoże w scaleniu łączonych elementów.

Nie zawsze i wszędzie możemy spawać daną metodą. Trzeba wiedzieć jakie elementy chcemy ze sobą połączyć i jakie materiały do tego wykorzystać. Poniżej przedstawię w skrócie najbardziej popularne rodzaje spawania.

Spawanie gazowe - 311 G

Zasadniczo spawanie acetylenowo - tlenowe jest przeznaczone do spawania stali niskostopowych i niskowęglowych (o rodzajach stali opowiem w kolejnych artykułach) oraz żeliwa i mosiądzu, a stosowane jest przede wszystkim przy pracach naprawczych oraz remontowych. Jest często stosowane przy spawaniu cienkich rur, takich jak instalacje gazowe, wodne czy ciepłownicze.

Spawanie elektrodą otuloną - 111 - MMA

Spawanie MMA jest najstarszą metodą spawania przy użyciu łuku elektrycznego. Niezastąpiona podczas spawania na „świeżym powietrzu”. Bardzo ważne jest właściwe ustawianie elektrody topliwej pod odpowiednim kątem do materiału, co wymaga pewnego doświadczenia spawacza.

Podczas spawania połączenie powstaje ze stopionego materiału oraz topliwej elektrody otulonej. Powstała spoina pokryta jest warstwą żużla, co oznacza potrzebę czasochłonnej obróbki mechanicznej. Znacznie obniża to wydajność tej metody w stosunku do np. metod MIG/MAG.

Spawanie elektrodą topliwą w osłonie z gazów

  • 135 - MAG (drut lity);
  • 136 - MAG (drut proszkowy);
  • 131 - MIG

Używa się jej powszechnie przy montażu różnorakich elementów metalowych. Spawanie odbywa się w miniaturowej otoczce z gazu, który nie dopuszcza do spawanych elementów powietrza atmosferycznego, a co za tym idzie zanieczyszczeń i wtrąceń. Topiąca się elektroda stanowi dodatkową spoinę między elementami. Gdy otoczka jest z gazu obojętnego mówimy o spawaniu MIG, gdy gaz jest aktywny - MAG. Dobór gazu zależy od spawanego materiału. Zazwyczaj, to właśnie od kursu spawania MIG/MAG zaczyna się przygodę ze spawalnictwem - jest to metoda stosunkowo łatwa do opanowania.

Spawanie elektrodą nietopliwą w osłonie z gazów - 141 - TIG (niemiecki WIG)

Jest to najbardziej wszechstronna metoda spawania, choć niekoniecznie wydajna. Wymaga od spawacza wiele precyzji i dokładności - może być więc trudna dla osób początkujących. Ze względu na to, że elektroda nie jest topliwa, często stosuje się dodatkowe spoiwo, np. w postaci specjalnie dobranego pręta, który topi się nad spawanymi elementami. Powstające spawy mają bardzo dobre parametry wytrzymałościowe, a dodatkowo są estetyczne i nie wymagają wiele obróbki. Dla spawacza atutem jest także fakt, że podczas obróbki TIG nie powstają prawie żadne rozpryski.

Często te tajemnicze skróty tj. MMA, MIG, MAG czy TIG możemy spotkać przy okazji ogłoszeń o pracę dla spawacza, a także podczas zakupu sprzętu lub materiałów spawalniczych. Są to zwroty techniczne, które na stałe weszły w określenia potoczne i należy się nimi posługiwać, aby zrozumieć podstawowe informacje branżowe.